همه افراد در طول زندگی فردی، حرفه ای و اجتماعی خود استرس را تجربه می کنند. ذکر این نکته که استرس همیشه تأثیر منفی ندارد، بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از استرس ها مثبت هستند و موجب قرار گرفتن ما در مسیر خلاقیت و زایش هرچه بیشتر می شوند. در مقابل، اضطراب یک نوع استرس منفی است و در صورتی تجربه می شود که شخص خود را در استفاده از منابع موجود یا توانمندی های فردی برای مقابله و کنترل با موقعیت استرس آور ناتوان می یابد. برای آنکه به نحو احسن بتوان با استرس کنار آمد باید در وهله نخست عوامل استرس زا و منابع آن به طور دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند.

حرفه دریانوردی بدون شک دریانوردان را در معرض عوامل استرس زای بسیاری از جمله خستگی و فرسودگی، شیفت های طولانی، یکنواختی، صدا، لرزش، تغییرات دمایی، محیط چند ملیتی، تفریح محدود، انزوا و مدت طولانی دوری از خانواده می گذارد. به بیانی دیگر، عواملی که موجب ایجاد عدم تعادل در تقاضای کاری و مسائل شخصی می شوند، سلامت فیزیکی و فیزیولوژیکی را به خطر می اندازند و خطر بروز حوادث و آسیب های ناشی از آن را افزایش می دهند.

بسیاری از دریانوردان از میزان متوسط تا بالای استرس رنج می برند که این امر می تواند آن ها را در چرخه نادرست رفتار های ناسالم مانند اختلال در خواب، تغذیه نادرست، افزایش وزن، بیماری های روانی و جسمی قرار دهد که گریز از آن ها دشواری های خاص خود را خواهد داشت. علائم فیزیکی استرس شامل خشم، زودرنجی، خستگی، عصبانیت، عدم داشتن انگیزه، تشویش، ناراحتی، گرفتگی عضلانی، ضعف، سرگیجه، سردرد، سوء هاضمه، درد های شکمی، تغییر اشتها و دندان قروچه است.

راه های برای مقابله با استرس

• مهارت ها و توانمندی های خود که می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس شود را شناسایی کنید. همچنین دسترسی به منبعی که می تواند شما را در مقابله با تجارب استرس زا قوی کند، نباید فراموش شود.
• تشخیص و رشد استعداد های خلاقانه: ویژگی ها، مهارت ها و استعداد های نهفته در این مسیر نقش حائز اهمیتی دارند. ویژگی های درونی شما کدامند؟ خوش بینی، خوش مشربی یا انعطاف پذیری؟
• ارزیابی ویژگی های درونی و توانمندی ها. آیا آن ها درونی هستند یا بیرونی؟ ویژگی های درونی به ویژگی های شخصیتی مانند خوش خلقی، خوش بینی، شجاعت، انعطاف پذیری، روابط معنوی و جوابگویی باز می گردد و عادات، فعالیت ها، روابط مذهبی و گروهی یا حمایت های اجتماعی در حیطه ویژگی های بیرونی قرار می گیرند.
• پس از ارزیابی یک رویداد منفی، بار دیگر و از بعد شناختی به بررسی موضوع بپردازید. در خاطر داشته باشید که افکار منفی مستقیماً موجب ایجاد تنش های احساسی در شما خواهد شد.
• روابط اجتماعی خود را با افرادی که خارج از محل زندگی شما هستند، گسترش دهید. در انزوا نباشید و تمایل خود را به یادگیری و حضور در تفریحات گروهی افزایش دهید.
• راز های خود را با فردی که به او اطمینان دارید در میان بگذارید و درخصوص سختی ها، مشکلات و دل مشغولی های خود با او سخن بگویید.
• اجازه تسلط افکار و حس های منفی را بر خود ندهید. زمانی که چیزی شما را میآزارد، سریعاً به آن بپردازید و نگذارید تبدیل به خشم، ناراحتی و رنجش خاطر شما شود.
• انتظارات خود را در مسیری واقع بینانه قرار دهید.
• برای کار هایی که انجام می دهید، دلیل داشته باشید.
•  تغذیه خود را نادیده نگرفته و سبک زندگی جدیدی را با تعیین رژیم غذایی متعادل و سالم برای خود رقم بزنید. خواب و استراحت کافی داشته باشید و هرگز از انجام حرکات ورزشی و خلاقانه غافل نشوید.
• دفترچه یادداشتی برای نوشتن افکار و احساسات خود به همراه داشته باشید.
• روش های ریلکس سازی و مراقبه را با خود تمرین کنید.

مراقبه فکری
تحقیقات اخیر نشان داده است که تمرین روزانه «مراقبه فکری» تا حد بالایی قادر به کاهش استرس و علائم مربوط به آن است. تجارت ناخوشایند می توانند موجب ایجاد اختلال در توانمندی های فردی شود و فرد را از زندگی در زمان حال دور کند. در این حالت تمرکز فرد بر رویداد های منفی و خاطرات دردآور است و نگرانی از آینده در ذهن موج می زند. در چنین شرایطی، ما خود را از زمان حال دور می کنیم و تنها در آنچه گذشته و تاریخ انقضای آن اعلام شده، غرق می شویم و از زندگی در اکنون غافل می مانیم. مراقبه، بهترین ابزار برای شناسایی و ارزیابی ویژگی ها و مهارت های درونی و بیرونی برای مقابله با استرس است.تمرکز بر تجارب مثبت و تکرار خلاقانه آنها، به راحتی می تواند مسئولیت ناشی از لحظه های سخت و اضطراب آور را که بر دوش افراد به ویژه دریانوردان سنگینی می کند، کاهش دهد.