اظهار نامه گمرکی
برای ترخیص کالا از گمرک، اظهار نامه گمرکی WCO) World Customs Organization) لازم است. اظهارنامه گمرکی در پروسه ترخیص کالا، یک تعهد حقوقی است که مسئولیت آن کاملا با اظهار کننده است، در واقع هر کالایی که به گمرک کشور وارد یا خارج می شود باید اظهار نامه گمرکی داشته باشد.

اظهارنامه گمرکی در حقیقت اظهار نمودن کالاهای وارداتی و صادراتی به گمرک است. در ترخیص کالا از گمرک، ابتدا صاحب کالا، کالای خود را اظهار می کند، یعنی اینکه گمرک نمی داند محموله و بسته صاحب کالا چیست؟ در مرحله اول می خواهد که خود صاحب کالا، آن را معرفی کند، بعد از آن گمرک به بررسی اظهارات رسیدگی می کند و اگر مشکلی در اظهارات نباشد و تعداد، ماهیت و ارزش کالا مطابق با اظهارنامه باشد مجوز ترخیص کالا، صادر و بارگیری کالا امکانپذیر می شود. بر اساس ماده (59) قبول کالا در انبارها و اماکن گمرکی و ترخیص کالا، زمانی امکانپذیر است که اظهارنامه گمرکی به گمرک تحویل داده شده باشد.

تنظیم اظهار نامه گمرکی، توسط مالک کالا و یا نماینده او یا دلال گمرک انجام می شود. مالک کالا می تواند اظهار نامه گمرکی را شخصا یا از طریق نماینده قانونی خود تنظیم کند. از طرفی هم اداره گمرک به دلال گمرک اجازه داده تا کالا را از جانب اشخاص ثالث ترخیص کند.

صاحب کالا یا نماینده او و یا دلال گمرک، باید اظهار نامه گمرکی را در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ و امضا به ضمیمه سیاهه خرید ( فاکتور)، گواهی مبدا، اسناد بانکی، پیش فاکتور، فهرست عدلبندی و سایر مجوزها به گمرک تحویل دهد.

مراحل انجام اظهارنامه گمرکی چیست؟
برای تهیه اظهارنامه گمرکی باید در مرحله نخست ورود اطلاعات صورت پذیرد. شرکتی که کالا را وارد می کند، اطلاعات کالا و همچنین ارزش کالا را محاسبه و وارد می کند. بعد از آن باید اظهارنامه گمرکی پذیرش شود، بعد از آن به مرحله کنترل گمرکی رسیده و فرد ارزیاب همه موارد را کنترل کرده و در صورت تایید، اظهارنامه را امضا و به کارشناس مربوطه تحویل می دهد.

و در مرحله آخر در صورت تایید فیش ارائه شده با مبلغ داده شده توسط سیستم، صندوق دار پروانه گمرکی را تایید می کند و مجوز ترخیص و پرداخت داده می شود. اگر در جایی محموله وارداتی یا صادراتی اظهار شود و اظهارات با محتویات محموله همخوانی نداشته باشد، گمرک با توجه به مقدار تفاوت اظهارنامه با محموله، اقدام به جریمه می کند. در مواردی که کلا اظهارکننده کالا با قصد پرداخت عوارض کمتر، اقدام به استفاده از تعرفه های دیگر می کند، با جریمه های سنگینی روبرو خواهد شد.