حق العمل کار در گمرک به شخصی (اعم از حقیقی یا حقوقی) اطلاق می شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به شخص دیگری را به وکالت از طرف آن شخص در گمرک انجام بدهد کسانیکه بدون داشتن کارت حق العمل کاری تشریفات گمرکی کالا را به وکالت انجام می دهند نمی توانند بیش از 10 مرتبه در سال به این کار اقدام نمایند. مستخدمین تجارتخانه ها یا مستخدمین حق العمل کاران که منحصرأ کارهای آن تجارتخانه یا آن حق العمل کار را در گمرک انجام می دهند

نکته مهمی که وجود دارد، وکیل با کارگزار گمرک متفاوت است. زیرا فقط به اشخاصی که دارای کارت بازرگانی هستند، حق العمل کار گفته می شود و هر وکیلی بدون داشتن این کارت بیش از ده بار در سال امکان انجام امور گمرکی را ندارد.

وظایف حق العمل کاری گمرک

  •  انجام دستورات ترخیص کالا شرکت طرف قرارداد
  •  کنترل و مدیریت تمامی مراحل واردات و صادرات کالا (در صورت صلاحدید و دستور بازرگان)
  •  عدم سوء استفاده از موقعیت و نداشتن چشم داشت به سودهای مالی کالا
  •  امین و معتمد بودن برای صاحب کالا و انجام امور مربوطه در نهایت تلاش و کوشش

8 شرط لازم جهت حق العمل کاری
اخذ پروانه کسب کارگزار گمرکی و استخدام کارمند و همچنین درخواست برای صدور کارت بازرگانی حق العمل کاری، منوط به دارا بودن یک سری پیش نیاز ها و شرایط بوده که در آیین نامه اجرایی امور گمرکی به شرح زیر است:

  •  داشتن تابعیت ایرانی
  •  ارائه عدم سوءپیشینه کیفری از مراجع قانونی
  •  تائید عدم سابقه قاچاق کالا در گمرک
  •  معافیت و یا گذراندن دوره نظام وظیفه
  •  نداشتن شغل دولتی
  •  حداقل 25 ساله
  •  قبولی در آزمون قوانین گمرکی، تجارت، واردات و صادرات
  •  دارا بودن حداقل مدرک کاردانی امور گمرکی و یا کارشناسی در سایر رشته ها

تبصره ها
الف. چنانچه فردی قبل از تصویب قانون حق العمل کاری، پروانه کسب کرده اند نیازی به دارا بودن شروط 7 و 8 ندارند.
ب. بازنشستگان گمرک اگر دو سوم خدمت خود را در سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران، گذرانده باشند می‌توانند از سهمیه یک چهارمی پذیرش حق العمل کاری استفاده نمایند.
ج. برای اشخاص حقوقی اخذ پروانه کسب، منوط به داشتن تمام شرایط بالا در مدیرعامل و یا رئیس هیئت مدیره است.
د. پروانه کسب کارگزار گمرک، پس از پرداخت مالیات و استعلام از سازمان امور مالیاتی و نیز داشتن دو شرط اول، هر دو سال یک بار با توجه به دستورات گمرک، تمدید خواهد شد.
ه. درصورتی که دوره های آموزشی جدید جهت روش های ترخیص کالا طبق دستور سازمان گمرک برگزار شود، صدور و تمدید پروانه کسب، منوط به شرکت در آن ها خواهد بود.

کارت مخصوص حق العمل کاری
کسانی که مجوز پروانه کسب کارگزار گمرکی را دریافت کرده اند، می توانند افرادی را به عنوان کارمند جهت انجام امور به گمرک معرفی کرده تا برای آن ها کارت مخصوص صادر شود.

شرایط دریافت کارت مخصوص حق العمل کاری
افراد با داشتن شروط پایین و همچنین وکالت نامه رسمی و ثبتی از کارگزار گمرک، به سازمان امور گمرک مربوطه مراجعه، و پس از تکمیل اسناد و اظهارنامه های گمرک، اقدام به دریافت کارت حق العمل کاری می‌نمایند.

  •  عدم اشتغال در مناصب دولتی
  •  تابعیت ایران
  •  ارائه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری و نداشتن سابقه قاچاق در گمرک
  •  معافیت و یا گذراندن دوره سربازی
  •  دارا بودن حداقل مدرک دیپلم و گذراندن دوره های مخصوص تائیدیِ گمرک

مراحل ترخیص کالا توسط حق العمل کار
وظیفه اصلی حق العمل کار گمرک، ترخیص کالا است که با پیگیری مداوم تمام مراحل ترخیص کالا را انجام داده و کالای موردنظر را از کشور وارد و یا خارج می کند.
بنابراین کارگزار گمرک با داشتن نیروهای متخصص و کار بلد که کارت مخصوص دارند، جهت ترخیص کالا، وظایف متعددی را بر عهده خواهد گرفت تا تمام مراحل به آسانی سپری شود و در این راه باید حافظ و امین منافع صاحب کالا باشد.

وظایف کارگزار گمرک به عنوان ترخیص کار

  •  مشاوره درباره تعیین تعرفه و ارزش کالا
  •  به روز بودن در مورد تمام اطلاعات و بخش نامه های گمرک و امور بازرگانی
  •  اطلاع کافی از سیستم epl (اظهار از راه دور گمرک)
  •  داشتن نیروهای متخصص به صورت تمام وقت در گمرکات تخصصی
  •  انجام امور ترخیص کالا در کمترین زمان و هزینه ممکن
  •  داشتن دفتر کار در استان هایی دارای گمرک تخصصی
  •  صدور فیش های پرداختی و هزینه های انجام شده

مراحل ترخیص کالا

  •  دریافت لیست پکینگ و پرفرما
  •  اخذ مجوز ثبت سفارش بازرگانی
  •  بیمه کالا
  •  تشکیل پرونده تخصیص حواله بانکی و ارز
  •  هماهنگی با ترانزیت (شرکت حمل ونقل بین المللی)
  •  انتخاب گمرک مربوطه (گمرک زمینی: شهریار و غرب/ گمرک دریایی: شهید رجایی بندرعباس/ گمرک هوایی: فرودگاه امام خمینی)
  •  اخذ اسناد و مدارک باربری از شرکت های حمل ونقل بین المللی
  •  تشکیل و تکمیل پرونده و تنظیم پیش نویس دور اظهاری
  •  بررسی مدارک و تائیدیه از کارشناس فنی گمرک و بازرگانی
  •  دور اظهاری واردات (با استفاده از سه مسیر سبز، زرد و یا قرمز)