دریانوردان

در عصری که اکثر افراد شاغل در زمان کوتاه و با استرس بالا ملزم به ثمر رساندن وظایف کاری خود هستند، سلامت روان به موضوعی داغ در تمامی صنایع بدل گشته که دنیای دریانوردی هم از آن مستثنی نیست. مسائل مربوط به سلامت روان در صنعت کشتیرانی با ماهیت حرفه دریانوردان یعنی حجم بالای ساعات کاری و انزوا و تنهایی آنان برای مدتی طولانی ضمن دوری از خانواده، خستگی و عوامل دیگر گره خورده است.

سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان را این گونه تعریف می کند: «حالتی از بهزیستی که هر فردی در آن متوجه توانمندی­ ها، نحوه مقابله و کنارآمدن با استرس­‌های نرمال و عادی زندگی باشد و بتواند ضمن انجام دادن سودمندانه و برومندانه کارها برای جامعه خود نیز مفید واقع شود و سهمی داشته باشد».همه ما نیاز داریم سلامت روان را جدی گرفته و با تمامی روش های ممکن به یکدیگر کمک کنیم. صنعت کشتیرانی گامی مؤثر در راستای این موضوع و در تلاش برای فراهم آوردن سلامت روان دریانوردان که به حق لایق آن هستند برداشته است.

چهار حقیقت درباره سلامت روان

  • سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که بیش از نیمی از بیماری‌های روانی در سن 14 سالگی آغاز می‌شود به گونه‌ای که خودکشی دومین عامل اصلی مرگ در بین نوجوانان و جوانانی با طیف سنی 15 تا 29 سال است.
  • مطالعه‌ای که بر بیش از یک هزار دریانورد در دانشگاه یل و انجمن دریانوردان انجام شد، نشان داد 26 درصد از دریانوردان از افسردگی، نا امیدی و سقوط در زندگی رنج می برند.
  • سازمان‌هایی که ایمنی و سلامت دریانوردان را در مقایسه با هزینه و عملکرد تجاری خود در اولویت قرار داده­ اند، فرهنگ ایمنی را به طور موفقیت‌آمیزی توسعه داده‌اند تا دریانوردان بتوانند خستگی و مشکلات ناشی از بی‌خوابی خود در زمان مأموریت و پس از آن در جمع خانواده را مدیریت کنند.
  • گزارش اخیری که از سوی مؤسسه Inmarsat منتشر شده است به خوبی بیانگر رابطه قوی بین کشتی و آرامش است به نحوی که حتی دسترسی محدود به اینترنت وای فای در شناورها تا حد زیادی در کاهش استرس عاطفی که ناشی از دوری از اعضای خانواده است، میان دریانوردان کارگر افتاده است.

در این میان علل اصلی که منجر به بروز چنین رفتارها و تغییراتی در خلق و خوی روانی و جسمی دریانوردان می شود اهمیت بسیاری دارد. در واقع آنچه سبب اضطراب و عصبانیت دریانوردان می شود را نمی توان به صورت دقیق تعریف کرد چرا که عوامل متعدد و پیچیده ای در ایجاد آن دخیل است. اگر بخواهیم فقط به علت اصلی آن اشاره کنیم باید بگوییم شیفت های سنگین کاری و وظایف مختلف برای ایجاد اختلال در آرامش درونی کافی است.

پس از آن، دوری از خانواده و عزیزان است که با عامل ارتباط ضعیف و چند ملیتی بودن افراد دیگر ترکیب می‌شود و حس سنگین تنهایی و انزوا را در دریانوردان شکل می دهد. آنچه در این میان باید مورد توجه جدی قرار گیرد، زمان محدود استراحت و به عبارتی زنگ تفریح دریانوردان است که در محیط کار آنان سپری می‌شود.

حال اگر بخواهیم به طور خلاصه عوامل استرس زا در دریانوردان را نام ببریم می توان به جدایی از خانواده و تنهایی در دریا، نگرانی در خصوص ترک عزیزان، خواب ناکافی، رژیم غذایی نامناسب، بررسی های بندری، تغییر خدمه هرچند ماه یک بار، زمان طولانی و فشار کار، دمای بالا، امواج سهمگین دریا و تنگناترس (ترس از مکان های بسته) اشاره کرد. با این حال موارد مذکور تنها عوامل کلی نهفته در پس وجود اختلال در سلامت روانی است.

نکته حائز اهمیت در این میان آن است که دریانوردان نیز مانند ما انسان هستند و دقیقاً مانند ما که می‌توانیم با مسائل شخصی و نگرانی های مان کنار بیاییم و در زمان تنهایی آن را بسیار سخت می یابیم، این شرایط را باید در مورد آنان نیز عمیقاً درک کنیم.

نگاهی به گام های اخیر

  • بازتاب تمرکز روزافزون بر موضوع به گونه‌ای که سلامت و بهزیستی خدمه دریایی موضوع روز جهانی دریانورد در 25 ژوئن سال جاری میلادی بود.
  • در روز جهانی دریانورد دانشگاه دریانوردی جهان و شرکت خیریه ITF Seafarers' Trust از وجود یک برنامه آموزشی جدید برای رفاه دریانوردان خبر دادند تا افراد حرفه‌ای صنعت دریایی به مهارت‌های کلیدی برای حمایت از رفاه خود بر روی شناورها مجهز شوند.
  • اعضای ECSA، انجمن کشتیرانی بریتانیا و مالکان آلمانی در پاسخ به موضوع امسال روز دریانورد هر یک به طور مستقل در صفحات رسمی وب سایت خود و در بخش تابلوی اعلانات، مراکز رایگان و خیریه سلامت روان و شبکه های حمایتی را به دریانوردان معرفی کردند.
  • در اقدامی مشترک و به مناسبت روز جهانی سلامت روان کلوپ آمریکا و مؤسسه SCI از ثبت راهنمایی های جدید برای مراقبت و محافظت از بهزیستی و سلامت روان دریانوردان خبر داده‌اند.
  • اتاق کشتیرانی بریتانیا، شرکت بین‌المللی Nautlis و اتحادیه ملی کارگران حمل و نقل ریلی و دریایی (RMT) راهبردهای جدیدی برای کمک به شرکت‌های کشتیرانی با هدف اتخاذ سیاست‌هایی پایدار برای سلامت روان، سلامت اجتماعی و عاطفیِ دریانوردان معرفی کردند.
  • ISWAN با همکاری کارگزاری بیمه MHG اعلام کرد که یک مطالعه جدید برای دریانوردانی که بر روی کرجی‌های بزرگ کار می‌کنند در جریان است تا مسائل رفاهی آنان را در این بخش خاص مورد بررسی دقیق قرار دهد.
  • کلوپ بیمه P&I بریتانیا نیز نخستین جایزه ایمنی سال جاری در دریا را به دلیل داشتن برنامه 22 ساله سلامت/ معاینات ادورای پیش از استخدام دریانوردان از آن خود کرد.

به هر حال باید بپذیریم که هیچ چیز ارزشمندتر از سلامتی نیست و افکار مثبت و حمایت از کسانی که از مشکلات روان رنج می برند نباید محدود به روز جهانی سلامت روان شود. در شرایطی که با افراد دریانورد رو به رو می شویم باید از حضور مؤثر خود به آنان اطمینان دهیم. تلاش های قابل توجه برای نشان دادن آنکه کشتیرانی در بخشی از اقدامات کنونی در جهت رفع مسائل روانی و بهبود سطح رفاه و بهزیستی در صنعت نقش دارد، قابل اغماض نیست.