1-ارزیابان موظفند ارزیابی را با رعایت کامل اصول و ترتیبی که در قانون امورگمرکی، آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی و این دستورالعمل مقرر گردیده شروع و جزییات عمل را که به تدریج انجام و حداکثر تا 24 ساعت بعد نتیجه ارزیابی کالا را درظهر اظهار نامه ( به صورت فیزیکی یا الکترونیکی) درج و پس از تکمیل به مسئول سرویس ارزیابی تسلیم یا از طریق سامانه ارجاع نمایند.

2-ارزیابی کالا وقتی آغاز شده محسوب می گردد که اظهارنامه ثبت شده در سامانه از طرف مسئول سرویس و یا کارشناس مربوطه و یا در صورت انتخاب خودکار از طریق سامانه بنام ارزیابان ظهرنویسی یا ارجاع شده باشد.

3-معاینه و ارزیابی کالای اظهارشده به گمرک که مشمول ارزیابی گردیده است از مشخصات ظاهری بسته ها شروع می شود. بنا براین ارزیابان گمرک ملکف اند مجموع بسته های مربوط به یک اظهارنامه را به دقت شمارش نموده و به نوع بسته ها (صندوق، عدل یا هر نوع بسته دیگر) و علامت و شماره آنها یک به یک رسیدگی کرده، با مندرجات اظهارنامه تطبیق نمایند و اگر اختلافی نداشت به ارزیابی و معاینه محتویات بسته ها با رعایت اصول مقرر در قانون امورگمرکی، آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی و این دستورالعمل اقدام کنند. تبصره - هرگاه اختلافی در تعداد بسته ها یا نوع یا علامت یا شماره آنها دیده شود ارزیابان باید عمل ارزیابی را در همانجا متوقف کرده و اظهار نامه را پس از شرح موارد اختلاف در ظهر آن به مسئول سرویس ارزیابی مسترد دارند تا با اطلاع و دستوررییس گمرک یا قائم مقام او نسبت به اختلاف و علت و منشا آن رسیدگی شود اگر در اثر این رسیدگی محقق گردیدکه اختلاف مشهود ناشی از اشتباهباشد دستور رفع اختلاف بنحو مقتضی در متن یا ظهر اظهارنامه داده خواهد شد و در غیر این صورت دستور تنظیم صورتمجلس تخلف و تعقیب متخلف طبق مقررات مربوط صادر می گردد.

4-برای تحقق صحت مندرجات اظهار نامه نسبت به مشخصات محتویات بسته ها به طورکلی باید بسته های موضوع هر اظهار نامه کلا باز و به محتویات آنها از لحاظ نوع جنس و مقدار و ارزش و وزن ومشخصات دیگری که ملاک تشخیص تعرفه بندی یا ماخذ پرداخت حقوق ورودی و هزینه های گمرکی و عوارض متعلقه باشد به تفصیل رسیدگی شود و هرگاه بسته ها از حیث حجم یا وزن یا نوع جنس یکسان و یکنواخت باشند به حسب اهمیت کم وکیف کالا به باز کردن و رسیدگی نمودن محتویات یک یا چند بسته که ارزیاب براساس مدیریت ریسک انتخاب می نماید اکتفا و از بازکردن بقیه بسته ها صرفنظر خواهد شد و اگر بسته ها از حیث و حجم و وزن و نوع جنس یکسان نبوده ولی کالادارای صورت عدل بندی یا فهرستی باشد که نوع جنس و وزن و ارزش و مقدار محتویات هریک از بسته ها را جداگانه نشان دهد، دراین صورت نیز ارزیاب می تواند به باز کردن و رسیدگی نمودن یک یا چند بسته که براساس مدیریت ریسک انتخاب می نماید اکتفا نماید مشروط براینکه در مشخصات آن تعدادازبسته هاکه رسیدگی شده با مندرجات صورت عدل بندی یا فهرست مزبور اختلافی بیش از پنج درصد دیده نشود در غیر این صورت و همچنین در مواردی که بسته ها از حیث حجم یا وزن یا نوع جنس یکسان نبوده و فهرست یا صورت عدل بندی نداشته باشد تمام بسته ها بدون استثنا باید بازو مورد معاینه و رسیدگی قرار گیرد.

5-از انواع نخ و کاغذ ومقوا منسوجات و هر کالای دیگری که الصاق نمونه آن به اظهارنامه میسر باشد باید یک نمونه به اظهار نامه الصاق و مهر و موم و یا پلمب شود.درصورت الکترونیکی بودن اظهارنامه، نمونه اخذ شده در سوابق آن گمرک با ذکر و درج شماره ثبت اظهارنامه بر روی نمونه، به نحوه متقضی نگهداری گردد.

6-هرگاه درنتیجه ارزیابی بین مندرجات اظهار نامه و مشخصات مشهود کالا اختلافی کشف شود ارزیاب موظف است اختلافات مشهود را در ظهر اظهار نامه مشروحا نوشته و امضا نمایند و به جز موارد مشمول موارد قاچاق این آیین نامه بلافاصله صورتمجلس تخلف حاکی از شرح اختلاف از طرف مسئول سرویس ارزیابی تنظیم وبه ضمیمه اظهارنامه( در صورت الکترونیکی بودن اظهارنامه، در سامانه اسکن و درج گردد) و منضمات آن برای تعیین جریمه به رییس اداره یا قایم مقام او تسلیم و یا از طریق سیستم به ایشان ارجاع می شود. تبصره - هرگاه دراثر ارزیابی اختلافاتی که مستلزم دریافت تفاوت حقوق ورودی و هزینه های گمرکی و عوارض نباشد کشف شود (مانند اینکه نام یکی از دو نوع کالای مجاز که حقوق گمرکی آنها یکسان است به جای نام دیگری دراظهار نامه نوشته شده باشد) دراین صورت نیز مشهودات ماموران باید د ر ظهر اظهار نامه قید وبدون تنظیم صورتمجلس تخلف با اطلاع رییس گمرک یا قائم مقام او اجازه اصلاح مورد اشتباه داده شود.

7- کلیه مامورانی که به اقتضای وظایف محموله امضایی در اظهارنامه می نمایند مکلفند قبل از امضا نام و نام خانوادگی خود را در محل مخصوص نوشته و سپس در ذیل آن با قید تاریخ امضا نمایند.در صورت الکترونیکی بودن اظهارنامه نسبت به درج امضاء الکترونیکی د ر سامانه اقدام می نمایند.

8- هراظهار نامه که پس از انجام ارزیابی به مسئول سرویس ارزیابی مسترد و یا از طریق سامانه به او ارجاع داده می شود باید از لحاظ تعرفه بندی و حساب حقوق ورودی و هزینه های گمرکی و عوارض از طرف مسئول مزبورکاملا رسیدگی و پس از حصول اطمینان از اینکه ارزیابان و کارشناسان مربوطه وظایف خود را کاملا انجام داده و تعرفه بندی و حساب وجوه مندرج در اظهار نامه صحیح و بی اشتباه است ذیل اظهار نامه را با قید تاریخ امضا و در صورت الکترونیکی بودن اظهارنامه نسبت به درج امضاء الکترونیکی د ر سامانه اقدام نماید. در مورد اظهار نامه هایی که اختلافاتی در آنها کشف شده و آن اختلافات مستلزم دریافت تفاوت یا جریمه یا هر دو باشد، بعد از اصلاح اظهارنامه و پرداخت تفاوت و جریمه و صدور پروانه ترخیص اظهار نامه و پروانه را امضا خواهد نمود.لازم به ذکر است در گمرکاتی که اظهار نامه و پروانه در سامانه جامع امور گمرکی به صورت الکترونیک صادر می گردد، وظایف مسئول سرویس ارزیابی و کارشناسان سرویس در خصوص رسیدگی به اظهارنامه و کنترل وظایف ارزیاب در خصوص تعرفه بندی و حساب حقوق ورودی و هزینه های گمرکی و عوارض مندرج در اظهار نامه بر اساس فلوچارت فرایند واردات قطعی مصوب کارگروه اصلاح و بهبود فرایندها، ابلاغی توسط ریاست محترم کل صورت می پذیرد.

9- مسئول سرویس ارزیابی باید دائما مراقب باشد که ارزیابان و کارشناسان تحت اختیار او تمامی وظایفی را که به عهده آنان است با نهایت دقت و سرعت انجام داده و هرگونه تخلفی از آنان دراجرای وظایف مقرر مشاهده نماید، اعم از جزیی یا مهم را به رییس گمرک گزارش نماید.

10- ارزیابان و کارشناسان موظفند در نگاهداری اظهارنامه های دریافتی خود دقت نموده و اظهار نامه ها پس از اخذ شماره ثبت به هیچ وجه از اختیار آنان خارج نگردد همچنین مسئول سرویس ارزیابی موظف است بعد از خاتمه تشریفات و تسلیم پروانه به اظهار کننده جهت ترخیص کالا اظهارنامه را با تمام منضمات آن با اخذ رسید کتبی به مسئول مربوطه تسلیم نمایند.

11-رییس گمرک حق دارد در هر مورد که مقتضی بداند کالایی را که تشریفات آن به انجام یافته و پروانه ترخیص صادرشده است یا به کارگیری مدیریت ریسک و اصول انتخاب خطر قبل یا هنگام خروج کالا از گمرک مورد بازدید قرار داده آن کالا را شخصا یا به وسیله هر مامور دیگری از ماموران اداره خود مجددا ارزیابی و کنترل های فیزیکی را اعمال نماید. محمد رضا نادری معاونت امور فنی و گمرکی