محاسبات گمرکى

1. بهای سیف (CIF)
2. سایر هزینه ها
3. نرخ ارز
4. روز تسلیم اظهارنامه

محاسبات گمرکى، محاسباتى نظیر حقوق گمرکی، عوارض گمرکى و سود بازرگانى را شامل مى شود که محاسبه هر یک از آنها بر مبناء ارزش کالا انجام مى شود که محاسبه ارزشى کالا نیز خود مستلزم آگاهى از مواردى نظیر بهاء سیف، نرخ ارز و... مى باشد. لذا براى محاسبات گمرکى اولین اقدام محاسبه ارزش کالا است.

حقوق گمرکى و سود بازرگانى و برخى از عوارض گمرکى بر مبناء ارزش کالاها وصول مى شود. بنابراین تعیین ارزش صحیح کالاها در گمرک از اهمیت ویژه اى برخوردار است. تقویم ارزش کالا در گمرکات صرف نظر از مفاهیم فلسفى آن که در مکاتب مختلف اقتصادى بیان گردیده صورت مى گیرد. به طورى که گمرک همواره مترصد یافتن روشى براى وقوف به میزان واقعى پرداخت هاى خریدار به فروشنده است و از آن فراتر گمرک - در اجراء - به دنبال یافتن فرمولى است تا او را قادر سازد از کم و کیف معامله و مبالغى که خریدار به فروشنده پرداخته یا باید بپردازد و یا از روابط پنهانى احتمالى فروشنده و خریدار مطلع سازد.

در یک معامله متعارف براساس ماده 10 قانون امور گمرکى ارزش کالا در گمرک عبارت است از:”بهاى سیف (بهاء خرید کالا در مبداء به اضافه هزینه بیمه و حمل و نقل) و کلیه هزینه هاى مربوط به افتتاح اعتبار یا واریز بروات و همچنین حق استفاده از امتیاز نقشه، مدل و علامت بازرگانى و سایر حقوق مشابه مربوط به کالا و سایر هزینه هائى که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکى تعلق مى گیرد. این ارزش از روى سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمى صاحب کالا تعیین و براساس نرخ ارز و برابرى هاى اعلام شده از طرف بانک مرکزى ایران در روز تسلیم اظهارنامه محاسبه مى گردد.

اجراء این تعریف مستلزم آگاهى از موارد زیر است:

بهاى سیف (CIF)
در مقررات Incoterms که از سال 1963 میلادى در تجارت جهانى متداول گردیده ارزش سیف مجموع ارزش کالا Cost، بیمه Insuranc و کرایه حمل Freight مى باشد. بدین مفهوم در تعیین ارزش کالا در گمرک ابتدا باید قیمت پرداخت شده براى کالا و هزینه حمل آن و همچنین هزینه بیمه متعلقه مشخص شود. این ارقام اصولاً از روى اسناد تسلیمى توسط خریدار که به وسیلهٔ بانک گواهى شده باشد به گمرک اظهار مى شود. گواهى بانک ظَهر اسناد صرفاً به منظور مشخص شدن اصالت اسناد مى باشد و این گواهى در تائید صحت ارزش هاى مندرج در اسناد نافذ و معتبر نیست. گمرک با استفاده از فرمول هائى که در قانون امور گمرکى به ویژه مواد 10 و 11 و 12 پیش بینى شده و ماده 121 آئین نامه اجرائى آن در خصوص صحت یا عدم صحت ارزش هاى اظهار شده بررسى و اقدام مى نماید.

سایر هزینه ها
اصولاً قیمت عرضه شده کالا شامل هزینه هائى از قبیل بازاریابی، تبلیغات و سایر حقوق مربوط به ساخت و تولید کالا نیز مى باشد. اما ارزش کالا در گمرک، در برگیرنده هزینه هاى دیگرى که خریدار تا ورود کالا به اولین دفتر یا مقصد گمرکى متحمل مى شود هم است. از جمله این هزینه ها که فعلاً دریافت مى شود، یکى حق سفارش کالا و دیگرى کارمزد مراکز تهیه و توزیع مى باشد. (بعد از انحلال مراکز تهیه و توزیع کالا، این کارمزد به عنوان کارمزد ثبت آمارى اخذ مى گردد).

نرخ ارز
براى محاسبه ارزش کالا جهت پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، ارزش کالا که با پول خارجى فاکتور شده است باید به ریال ایران تبدیل شود. اما نرخ آن چیست؟ و چگونه از آن مطلع مى شویم؟

نرخ ارز براى محاسبات گمرکی، نرخ رسمى ارز مى باشد که توسط بانک مرکزى ایران همه روزه اعلام و ابلاغ مى شود. بنابراین کالا با هر نوع ارزى خریدارى شود محاسبات گمرکى فقط براساس رسمى ارز انجام مى پذیرد.

نرخ اعلام شده بانک مرکزى براى محاسبه حقوق گمرکى و سود بازرگانى و عوارض هر دلار 1755 ریال مى باشد.

روز تسلیم اظهارنامه
از آنجائى که نرخ ارز ممکن است روزانه تغییر کند، براى پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، نرخ چه روزى باید ملاک محاسبه قرار گیرد؟ با توجه به اینکه ایام متفاوتى را مى توان مدنظر داشت. از جمله روز گشایش اعتبار یا روز ورود کالا به کشور یا روز ثبت آمارى که هر کدام در مسیر ورود کالا داراى اهمیت مى باشد. اما به موجب ماده 10 قانون امور گمرکى نرخ ارز مربوط به روز تسلیم اظهارنامه به گمرک به عنوان معیار تبدیل ارزش کالا به ریال و پرداخت حقوق و عوارض گمرکى قرار گرفته است. (اخیراً بانک مرکزى نرخ ارز جهت محاسبات گمرکى و به منظور تثبیت قیمت کالاهاى مشابهى که همزمان ترخیص مى شود به طور ماهانه اعلام مى کند).

به موجب تبصره 3 ماده 4 آئین نامه اجرائى قانون امور گمرکى منظور از روز اظهار روزى است که صاحب کالا طبق اظهار خود وجوهى را که به ترخیص کالا تعلق مى گیرد به صندوق گمرک پرداخته باشد.